Gemi Vanası Nedir ?

Gemi vanası nedir? Gemi vanası, gemilerde akışkanların (su, hava, yağ, yakıt vb.) akışını kontrol etmek için kullanılan bir cihazdır. Akışkanlar, sıvı veya gaz halindeki maddelerdir. Akışkanlar, geminin işlevini yerine getirmesi için gerekli olan enerjiyi, ısıyı, soğuğu, havayı ve yakıtı taşır. Akışkanlar aynı zamanda geminin dengesini sağlamak için balast olarak da kullanılır. Akışkanların akışını kontrol etmek için gemi vanası kullanılır. Gemi vanası, valf gövdesi içinde bulunan bir hareketli elemanın (disk, küre, piston vb.) akışkanın geçişine izin veren veya engelleyen bir açıklığı açması veya kapatması şeklindedir. Bu hareketli elemanın hareketi, manuel olarak bir kumanda kolu veya volan ile veya otomatik olarak bir aktüatör ile sağlanır. Gemi vanalarının açıklık durumunu gösteren bir gösterge de bulunabilir.

Gemi vanalarının çeşitleri nelerdir?

Gemi vanalarının çeşitleri çoktur. Bazı yaygın gemi vanası çeşitleri şunlardır:
Globe Vana ; Diske benzer aracı ile akan maddenin yönünü tayin ederek ya keser ya devam eder. Akışkanın yönünü değiştirdiği için basınç kaybına neden olur. Akışı kısmen kesmek için uygun bir vana çeşididir. Glob vana, akışkanın akış yönünü 90 derece değiştiren gönye tipi globe vana olarak da bulunabilir. Küresel vana: Küre şeklindeki parçası ile akışkanın akışını tamamen açar veya kapatır. Akışkanın yönünü değiştirmediği için basınç kaybına neden olmaz. Akışı kısmen kesmek için uygun değildir.

Küresel vana; Akan maddenin yönünü dik bri açı ile değiştirebilen bir vana çeşididir.
Kelebek vana: Disk şeklindeki parçası ile akışkanın akışını tamamen veya kısmen keser. Glob vanaya göre daha az yer kaplar ve daha hafiftir. Basınç kaybına neden olur.

Gemi vanalarının çalışma prensibi, valf gövdesi içinde bulunan bir hareketli elemanın (disk, küre, piston vb.) akışkanın geçişine izin veren veya engelleyen bir açıklığı açması veya kapatması şeklindedir. Bu hareketli elemanın hareketi, manuel olarak bir kumanda kolu veya volan ile veya otomatik olarak bir aktüatör (elektrikli, pnömatik, hidrolik vb.) ile sağlanır. Gemi vanalarının açıklık durumunu gösteren bir gösterge de bulunabilir. Gemi vanalarının seçimi, kullanımı ve bakımı çok önemlidir. Gemi vanalarının seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı faktörler şunlardır: Akışkan tipi: Akışkanın özellikleri (sıcaklık, basınç, yoğunluk, viskozite, kimyasal bileşim vb.) valf malzemesi, tipi ve boyutu üzerinde etkilidir.

Çekvalf: Akan maddenin sadece tek bir çeşit akışını sağlayan veya engelleyen bir vana çeşididir. Pompa sistemlerinde geri akışı önlemek için kullanılır. Kendiliğinden çalışır ve kumanda edilemez. Emniyet ventili: Basınçlı sistemlerde aşırı basınç durumunda basıncı tahliye ederek sistem güvenliğini sağlar. Önceden ayarlanan bir basınca ulaşıldığında valf açılır. Gemi vanalarının çalışma prensibi, valf gövdesi içinde bulunan bir hareketli elemanın (disk, küre, piston vb.) akışkanın geçişine izin veren veya engelleyen bir açıklığı açması veya kapatması şeklindedir. Bu hareketli elemanın hareketi, manuel olarak bir kumanda kolu veya volan ile veya otomatik olarak bir aktüatör (elektrikli, pnömatik, hidrolik vb.) ile sağlanır.

Gemi vana çeşitleri, gemilerin su, hava, yağ ve gaz gibi akışkanları kontrol etmek için kullandıkları mekanik cihazlardır. Gemi vana çeşitleri, çalışma prensipleri, yapıları, malzemeleri ve kullanım alanlarına göre farklılık gösterir. Aşağıda gemi vana çeşitlerinden bazılarına örnekler verilmiştir :

• Küresel vana: Küresel vana, küresel şekilli bir disk ile akışı kesen veya açan bir vanadır. Küresel vana, yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıklı akışkanlar için uygun bir seçimdir. Küresel vana, tam açık veya tam kapalı konumda kullanılmalıdır. Küresel vana, gemilerde yangın söndürme sistemi, yakıt transfer sistemi ve hidrolik sistem gibi alanlarda kullanılır.
• Kelebek vana: Kelebek vana, ortasında bir mil bulunan ve döndürülerek akışı ayarlayan yassı bir disk ile çalışan bir vanadır. Kelebek vana, düşük basınçlı ve düşük sıcaklıklı akışkanlar için uygundur. Kelebek vana, hem tam açık hem de kısmi açık konumda kullanılabilir. Kelebek vana, gemilerde balast sistemi, soğutma sistemi ve havalandırma sistemi gibi alanlarda kullanılır.
• Kontrol vanası: Kontrol vanası, akışkanın basıncını, debisini veya sıcaklığını otomatik olarak ayarlayan bir vanadır. Kontrol vanası, genellikle bir sensör, bir kontrolör ve bir aktüatör ile birlikte çalışır. Kontrol vanası, gemilerde buhar jeneratörü, ısıtma sistemi ve kondenser gibi alanlarda kullanılır.
• Çek valf: Çek valf, akışkanın tek yönlü olarak akmasına izin veren bir vanadır. Çek valf, geri akışı önlemek için tasarlanmıştır. Çek valf, gemilerde drenaj sistemi, pompalama sistemi ve enjeksiyon sistemi gibi alanlarda kullanılır.

Vana Bakımı Nasıl Yapılır ?

Gemi vanalarının bakımı, gemilerin akışkanları kontrol etmek için kullandıkları mekanik cihazların performansını ve ömrünü artırmak için yapılması gereken önemli bir işlemdir. Gemi vanalarının bakımı, vana tipine, çalışma koşullarına ve üretici talimatlarına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak gemi vanalarının bakımı aşağıdaki adımları içerir:

Vana temizliği: Vana temizliği, vana üzerinde biriken kir, pas, tortu ve diğer yabancı maddelerin uzaklaştırılmasıdır. Vana temizliği, vana performansını ve sızdırmazlığını etkileyebilecek bu maddelerin olumsuz etkilerini önlemek için yapılır. Vana temizliği için uygun kimyasal maddeler, fırçalar, bezler ve hava basıncı kullanılabilir. Vana temizliği yaparken güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir.
Vana yağlama: Vana yağlama, vana hareketli parçalarının sürtünmesini azaltmak ve aşınmayı önlemek için yapılır. Vana yağlama için uygun yağ veya gres kullanılmalıdır. Vana yağlama sıklığı, vana tipine ve kullanım sıklığına göre değişir. Vana yağlama yaparken fazla yağ veya gres kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Vana ayarı: Vana ayarı, vana açma ve kapama mekanizmasının doğru çalışmasını sağlamak için yapılır. Vana ayarı için vana milinin, yayının, kolu veya dişlisinin gerekli şekilde ayarlanması gerekir. Vana ayarı yaparken vana basınç altında olmamalıdır. Vana ayarı yaparken üretici talimatlarına uyulmalıdır.
Vana testi: Vana testi, vana performansını ve sızdırmazlığını kontrol etmek için yapılır. Vana testi için uygun basınç, akış ve sıcaklık değerleri kullanılmalıdır. Vana testi yaparken vana üzerindeki göstergeler, sensörler veya manometreler izlenmelidir. Vana testi yaparken olası kaçaklar veya arızalar tespit edilmeli ve gerekirse onarılmalıdır.

Kelebek vana nasıl çalışır ?

Kelebek vana, akışkanların akışını kontrol etmek için kullanılan bir vana türüdür. Kelebek vana, adını disk şeklindeki kapatma elemanından alır. Bu disk, vananın ortasından geçen bir şafta bağlıdır. Şaft, manuel veya otomatik bir tahrik ünitesi ile döndürülerek disk de döner. Disk, akış yönüne paralel olduğunda vana tamamen açık, akış yönüne dik olduğunda ise vana tamamen kapalı konumdadır.

Kelebek Vana Kullanım Alanları

Kelebek vana, basit yapısı, hafifliği, küçük boyutu, hızlı açma-kapama özelliği ve uygun fiyatı ile birçok sektörde tercih edilen bir vana çeşididir. Kelebek vana, sıvı, gaz, buhar, tanecikli veya viskoz gibi farklı tipteki akışkanlar için kullanılabilir. Kelebek vana kullanım alanları şunlardır: